Αρχαιολογικά ευρήματα Σαμοθράκης

Η θέση της αρχαίας Σαμοθράκης βρίσκεται στην περιοχή της Παλαιόπολης. Ανάμεσα στα ερείπια ξεχωρίζει το Ιερό των Καβείρων , ένα επιβλητικό κτίριο στα Νότια του Τεμένους, που άρχισε να χτίζεται στα τέλη του 4 ου αι. π.Χ. και ολοκληρώθηκε 175 χρόνια αργότερα. Πρόκειται για μια στενόμακρη αίθουσα, έναν σηκό με ημικυκλική κόγχη στο πίσω μέρος, εστία στο κέντρο και μαρμάρινους πάγκους κατά μήκος των μακριών πλευρών. Η είσοδός του βρίσκεται στη βόρεια πλευρά.
Στα Ανατολικά του ναού βρίσκονται ο μεγαλοπρεπής μαρμάρινος βωμός του 340-330 π.Χ., το ελληνιστικό Θέατρο που χρησίμευε στις παραστάσεις των δραμάτων, καθώς και μια Στοά του 6 ου αι. π.Χ., όπου φυλάσσονταν τα αναθήματα. Για την εξυπηρέτηση των προσκυνητών χτίστηκε τον 3 ο αι. π.Χ. η Μεγάλη Στοά πίσω από το θέατρο, στα Νότια της οποίας βρισκόταν η Κρήνη, όπου επάνω σε ένα βάθρο που μιμούνταν πλώρη πλοίου ήταν στημένη η περίφημη «Νίκη της Σαμοθράκης», ανάθημα που σχετίζεται με κάποια ναυτική νίκη των χρόνων γύρω στο 190 π.Χ.
Στα Βόρεια του Ιερού βρίσκεται το Ανάκτορο, ο χώρος όπου γινόταν η μύηση. Το κτίριο αυτό, η παλαιότερη οικοδομική φάση του οποίου ανάγεται στον 6 ο αι. π.Χ., είναι μια μεγάλη ορθογώνια αίθουσα με κυκλικό βωμό-εσχάρα για σπονδές και μαρμάρινους πάγκους κατά μήκος των τοίχων της, όπου κάθονταν αυτοί που παρακολουθούσαν τη μύηση.
Στο βόρειο τμήμα της υπάρχει κλειστός χώρος, το Άδυτο, η είσοδος του οποίου φυλασσόταν από το μπρούντζινο άγαλμα του Καδμίλου. Όπως μας πληροφορεί επιγραφή που βρέθηκε εδώ, στο Άδυτο δεν επιτρεπόταν να μπουν μη μυημένοι .
Το μικρό (περίπου τετράγωνο) δωμάτιο δίπλα στο Ανάκτορο είναι η Ιερή Οικία, όπου φυλάσσονταν οι κατάλογοι με τα ονόματα των μυστών. Στην ίδια ομάδα ανήκει και το Αρσινόειο, η Θόλος, που αφιέρωσε το διάστημα 289-285 π.Χ. η βασίλισσα της Αιγύπτου, Αρσινόη, και χρησίμευε σε θρησκευτικές συναθροίσεις και θυσίες. Η Θόλος, που είναι το μεγαλύτερο (διάμετρος πάνω από 20 μ.) γνωστό κυκλικό κτίριο της ελληνικής αρχιτεκτονικής, ήταν χτισμένη ολόκληρη από θασίτικο μάρμαρο και διακοσμημένη με πεσσούς που άρθρωναν την εξωτερική επιφάνεια των τοίχων της και αντιστοιχούσαν εσωτερικά σε κορινθιακούς ημικίονες.
Νότια από το Αρσινόειο βρίσκεται το Τέμενος, περιστοιχισμένη ορθογώνια πλακόστρωτη αυλή, που χρησίμευε σε ιεροτελεστίες και θρησκευτικούς χορούς. Στον χώρο αυτόν έμπαινε κανείς από το επιβλητικό ιωνικό πρόπυλο από θασίτικο μάρμαρο, που το διακοσμούσε ζωφόρος με ανάγλυφη παράσταση κοριτσιών που χορεύουν, ένα θέμα που αναφέρεται στα ιερά δρώμενα. Εδώ βρισκόταν ίσως το άγαλμα της Αφροδίτης και του Πόθου, που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Σκόπας. Το Τέμενος κατασκευάστηκε το 340 π.Χ. και ήταν πιθανότατα ανάθημα του Φιλίππου του Β’.